NCS Nguyễn Hiền Thân bảo vệ thành công luận án tiến sĩ kỹ thuật cấp Viện

Dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Chế Đình Lý và GS.TS. Phạm Văn Tất, sáng ngày 31/5/2022 NCS. Nguyễn Hiền Thân đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ kỹ thuật cấp Viện tại Hội đồng chấm luận án Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh

Ngày nay, trong thời đại công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence- AI) được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khoa học công nghệ và cả trong kinh tế xã hội. Trong lĩnh vực môi trường, AI đã dần được ứng dụng trong dự báo mực nước sông, hồ, dự báo xâm nhập mặn, dự báo chất lượng môi trường, giải quyết các vấn đề về ô nhiễm môi trường, giảm kẹt xe,...

Cùng với chủ trương định hướng của ĐHQG-HCM về phát triển AI trong đào tạo và NCKH, Viện MT&TN là thành viên của ĐHQG-HCM đã và đang thực hiện theo chủ trương đó thông qua đào tạo và NCKH về ứng dụng AI vào trong lĩnh vực môi trường và tài nguyên. Một số đề tài luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ theo hướng AI bước đầu được thực hiện nhằm phục vụ cho dự báo chất lượng môi trường, đặc biệt là dự báo chất lượng nước mặt.

Trong những năm gần đây, phương pháp mạng nơ-ron nhân tạo (ANN) được ứng dụng nhiều trong quản lý môi trường. ANN là cách tiếp cận đánh giá mới trong thời đại công nghệ 4.0, kết hợp thuận lợi giữa phương pháp truyền thống và trí tuệ nhân tạo. Ưu điểm vượt trội của mô hình ANN trong đánh giá và dự báo chất lượng nước đã được minh chứng trong nhiều nghiên cứu. Do đó, việc xây dựng mô hình đánh giá và dự báo chất lượng nước có chi phí thấp, nhanh và tin cậy cao, đáp ứng yêu cầu tin học hóa công tác quản lý chất lượng nước mặt là một hướng nghiên cứu cấp bách và cần thiết hiện nay.

Sáng thứ Ba, ngày 31 tháng 5 năm 2022, tại Viện MT&TN, Hội đồng chấm luận án tiến sĩ đã họp để chấm luận án tiến sĩ cấp Viện cho NCS. Nguyễn Hiền Thân, chuyên ngành Quản lý tài nguyên và môi trường, Mã số: 62.85.01.01 với đề tài: “Đánh giá và dự đoán chất lượng nước bằng mạng nơ-ron nhân tạo – Trường hợp nghiên cứu sông Đồng Nai ”. 

PGS.TS. Phùng Chí Sỹ (Trung tâm công nghệ môi trường ENTEC), chủ tịch Hội đồng đã điều khiển phiên họp.

Hình 1. PGS.TS. Phùng Chí Sỹ (chủ tịch Hội đồng) điều khiển phiên họp

Ba Ủy viên phản biện của luận án tiến sĩ là GS.TS. Nguyễn Kim Lợi (Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM), PGS.TS. Vũ Đức Lung (Trường ĐH Công nghệ thông tin - ĐHQG-HCM) và PGS.TS. Vũ Văn Nghị (Trường ĐH Khoa học Tự nhiên). Hội đồng có sự tham gia của hai ủy viên là GS.TS. Lê Thanh Hải (Viện MT&TN) và TS. Nguyễn Văn Hồng (Phân viện KH KTTV & BĐKH) cùng thư ký hội đồng là TS. Hồ Minh Dũng (Viện MT&TN).

Buổi bảo vệ đã diễn ra long trọng tại Phòng Hội thảo - Viện Môi trường và Tài nguyên với sự có mặt của đông đảo NCS, cán bộ khoa học trong và ngoài Viện.

Hình 2. NCS Nguyễn Hiền Thân trình bày tóm tắt luận án trước Hội đồng

Hình 3. Các thành viên hội đồng đọc nhận xét đánh giá luận án

Hình 4. Tập thể giáo viên hướng dẫn (PGS.TS. Chế Đình Lý và GS.TS. Phạm Văn Tất) nhận xét về tinh thần, thái độ học tập, nghiên cứu của NCS

Kết quả nghiên cứu của luận án đã xây dựng thành công mô hình phân bậc chất lượng nước mặt FFNN và đã minh chứng có độ chính xác tương đối cao; mô hình lai LSTM-MA có khả năng dự báo ngắn hạn và có độ chính xác tốt cho nước sông Đồng Nai; Đã phân bậc được chất lượng nước sông Đồng Nai giai đoạn 2012-2020 và dự báo được phân bậc chất lượng nước sông Đồng Nai giai đoạn 2021 – 2025 trên cơ sở của FFNN và LSTM-MA. Từ đó, bổ sung một cách tiếp cận mới trong đánh giá chất lượng nước cho trường hợp điển hình sông Đồng Nai. Mô hình LSTM-MA có thể sử dụng cho dự báo ngắn hạn diễn biến chất lượng nước sông Đồng Nai. Và và tài liệu tham khảo có giá trị cho cán bộ nghiên cứu, nhà khoa học, học viên,.. đáp ứng định hướng áp dụng trí tuệ nhân tạo vào công tác bảo vệ môi trường đặc biệt trong công tác quản lý tài nguyên nước bền vững.

Một số hình ảnh minh họa kết quả nghiên cứu của luận án:

Hình 5. Phân bậc chất lượng nước sông Đồng Nai giai đoạn 2012-2020

Hình 6. Phân vùng chất lượng nước sông Đồng Nai giai đoạn 2012-2020

Hình 7. Bản đồ phân vùng chất lượng nước sông Đồng Nai năm 2022 - 2025

Các kết quả nghiên cứu đạt được trong LATS của NCS Nguyễn Hiền Thân được Hội đồng đánh giá cao. Bên cạnh đó, NCS còn có các công bố khoa học có chất lượng trên các tạp chí chuyên ngành trên thế giới và trong nước, đặc biệt là trên tạp chí Journal of Hydrology với chỉ số ISI, Q1, IF = 5,7.

Toàn thể hội đồng chấm luận án đã đánh giá luận án hội đủ các điều kiện cần thiết đối với luận án tiến sĩ và tác giả luận án xứng đáng được cấp bằng Tiến sĩ kỹ thuật.

Hình 8. GS.TS. Lê Thanh Hải - đại diện CSĐT phát biểu chúc mừng NCS Nguyễn Hiền Thân đã bảo vệ thành công LATS và cám ơn Hội đồng

Hình 9. Thành viên Hội đồng và GVHD chụp hình chúc mừng NCS Nguyễn Hiền Thân bảo vệ thành công LATS cấp Viện

Quí độc giả có thể tham khảo báo cáo Tóm  tắt  LATS bằng tiếng Việt.